Z ulgi w płaceniu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe czyli tzw. małego ZUS plus może skorzystać osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą z licznymi wyjątkami oraz na mniejszą skalę. Oznacz to, że wysokość rocznego przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym nie mogła przekroczyć kwoty 120 000 zł, a działalność gospodarcza prowadzona była przez nie mniej niż 60 dni.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne i rentowe) w przypadku małego ZUS plus nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok oraz nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku. Jest obliczana indywidualnie w zależności od wysokości osiągniętego przychodu w poprzednim roku kalendarzowym, zgodnie z regułami określonymi w art. 18c ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych*. Z tak ustalonych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przedsiębiorca może korzystać zasadniczo przez okres 36 miesięcy kalendarzowych (3 lat).
1 sierpnia 2023 r. weszły w życie nowe przepisy prawa określone w artykule 112a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, którymi ustawodawca wydłużył okres tych 36 miesięcy kalendarzowych o kolejne 12 miesięcy kalendarzowych, w sumie do 48 miesięcy, czyli 4 lat, ale tylko w dwóch przypadkach, tj. gdy ubezpieczony obecnie korzysta z małego ZUS plus oraz gdy w 2023 r. wyczerpał już swój limit i prawo do ulgi mu wygasło.
W pierwszym przypadku ubezpieczony, który w 2023 r. ustalał podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na zasadach dla małego ZUS plus, zachowuje prawo do ustalania podstawy wymiaru składek na dotychczasowych zasadach przez okres dodatkowych 12 miesięcy kalendarzowych. W drugim przypadku ubezpieczony, który w 2023 r. osiągnął limit 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu poprzedzających go ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych (5 lat) prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej i przed dniem 1 sierpnia 2023 r. ustalał podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w sposób już inny niż określony dla małego ZUS plus, uzyskuje prawo do ustalania podstawy wymiaru składek na zasadach określonych dla małego ZUS plus przez okres dodatkowych 12 miesięcy kalendarzowych.
Do ustalania okresu, w jakim ubezpieczony korzystał z małego ZUS plus w obu przypadkach wlicza się, jako pełny miesiąc, każdy miesiąc kalendarzowy, w którym osoba odpowiednio ustalała podstawę składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokościach jak dla małego ZUS plus lub prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą przez co najmniej jeden dzień kalendarzowy.
W drugim z opisanych przypadków, w celu skorzystania z prawa do małego ZUS plus, ubezpieczony dodatkowo powinien zawiadomić Zakład Ubezpieczeń Społecznych o zmianie danych dotyczących tytułu ubezpieczenia przez złożenie zgłoszenia wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych o zmianie tytułu ubezpieczenia w terminie do dnia 31 grudnia 2023 r. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, ustala się od miesiąca wskazanego w zgłoszeniu do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, nie wcześniej jednak niż od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zgłoszenie zostało złożone w Zakładzie.
Przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z małego ZUS plus należy pamiętać, że nie dotyczy ono składki zdrowotnej, a także że obecnie mniejsze składki na ubezpieczenia społeczne przełożą się w przyszłości na niższe świadczenia.
TCWP
przy współpracy z Aleksandrą Kupczyk-Zajączkowską
radcą prawnym; specjalistą TCWP
*ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.)