RUBRYKA PRAWNA TCWP
Zarówno osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, jak również podmioty podlegające wpisowi do rejestru przedsiębiorców, zobowiązane są do podania w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) albo Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) danych ewidencyjnych przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) – tzw. kody PKD. W pierwszym przypadku – na poziomie podklasy, w tym jeden przedmiot przeważającej działalności, w drugim przypadku – nie więcej niż dziesięć pozycji, w tym jeden przedmiot przeważającej działalności na poziomie podklasy. Dane te zbierane są ze względów statystycznych*1. Celem statystyki publicznej jest rzetelne, obiektywne i systematyczne informowanie społeczeństwa, organów państwa i administracji publicznej oraz podmiotów gospodarki narodowej o sytuacji ekonomicznej, demograficznej, społecznej oraz środowiska naturalnego. Zgodnie z art. 40 ustawy o statystyce, Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, w porozumieniu z właściwymi naczelnymi organami administracji państwowej, opracowuje podstawowe do określenia przebiegu i opisu procesów gospodarczych i społecznych standardowe klasyfikacje i nomenklatury, wzajemne relacje między nimi oraz ich interpretacje.
27 grudnia 2024 r. w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej zostało ogłoszone rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD)*2, które weszło w życie 1 stycznia 2025 r. (PKD 2025). W treści tego rozporządzenia wyjaśniono, że Polska Klasyfikacja Działalności jest umownie przyjętym, hierarchicznie usystematyzowanym podziałem zbioru rodzajów działalności, jakie realizują podmioty gospodarcze. W prezentowanej wersji klasyfikacji PKD oprócz zharmonizowania jej ze zmianami klasyfikacji na poziomie międzynarodowym uwzględniono również zachodzące zmiany ekonomiczne i gospodarcze w Polsce, a w szczególności rozwój nowych technologii i rodzajów działalności. Projekt klasyfikacji PKD 2025 podlegał szerokim konsultacjom skierowanym do przedsiębiorców, instytucji administracji publicznej, izb i zrzeszeń podmiotów gospodarczych, statystyków, analityków, przedstawicieli mediów i w dużej mierze uwzględnia propozycje zgłoszone przez użytkowników klasyfikacji. PKD 2025 zawiera zasady metodyczne, strukturę (wykaz grupowań) klasyfikacji, wyjaśnienia do poszczególnych grupowań oraz klucze przejścia (powiązań) między nową i dotychczas obowiązującą klasyfikacją. Podmiot może prowadzić jeden lub kilka rodzajów działalności, które mogą mieścić się odpowiednio w zakresie jednej lub kilku różnych podklas PKD.
Do tej pory obowiązywała Polska Klasyfikacja PKD z 2007 r. W nowej PKD m.in. dodano 1 sekcję, 15 grup, 36 klas i 72 podklasy. Sekcja J: „Informacja i komunikacja” została podzielona na dwie sekcje: sekcję J „Działalność wydawnicza i nadawcza oraz związana z produkcją i dystrybucją treści” (PKD 2025) oraz sekcję K „Działalność usługowa w zakresie telekomunikacji, programowania komputerowego, doradztwa, infrastruktury obliczeniowej oraz pozostała działalność usługowa w zakresie informacji” (PKD 2025). Wśród licznych zmian np. dotychczasowa sekcja M stała się sekcją N „Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna” (działy 69-75), a dotychczasowa sekcja S stała się sekcją T „Pozostała działalność usługowa” (działy 94-96). Między innymi połączono dotychczasowe klasy 95.11 „Naprawa i konserwacja komputerów i urządzeń peryferyjnych” i 95.12 „Naprawa i konserwacja sprzętu (tele) komunikacyjnego” (PKD 2007) w nową klasę 95.10 „Naprawa i konserwacja komputerów i sprzętu (tele) komunikacyjnego” (PKD 2025). Utworzono nową grupę 95.3 „Naprawa i konserwacja pojazdów silnikowych, w tym motocykli” (PKD 2025) zawierającą 2 klasy 95.31 „Naprawa i konserwacja pojazdów silnikowych, z wyłączeniem motocykli” i 95.32 „Naprawa i konserwacja motocykli” (obie przeniesione z dotychczasowego działu 45 PKD 2007). Dokonano też m.in. restrukturyzacji działu 96: zmieniono nazwę z „Pozostała indywidualna działalność usługowa” (PKD 2007) na „Działalność usługowa indywidualna” (PKD 2025), przekształcono grupę 96.0 (PKD 2007) na 5 grup: 96.1 „Pranie i czyszczenie wyrobów tekstylnych i futrzarskich”, 96.2 „Działalność w zakresie usług fryzjerskich, pielęgnacji urody, spa i podobnych”, 96.3 „Pogrzeby i działalność pokrewna”, 96.4 „Pośrednictwo w zakresie usług indywidualnych” i 96.9 „Pozostała indywidualna działalność usługowa” (PKD 2025) wraz z odpowiadającymi im nowymi klasami.
Nowe kody PKD są obowiązkowe dla firm powstających od 1 stycznia 2025 r. oraz dla tych przedsiębiorców, którzy po tej dacie dokonają jakichkolwiek zmian w obowiązujących ich rejestrach – CEIDG lub KRS.
W rozporządzeniu z 18 grudnia 2024 r. wprowadzono okres przejściowy, który zaczyna się wraz z wejściem w życie nowego rozporządzenia, czyli 1 stycznia 2025 r. i będzie trwał 24 miesiące – do końca grudnia 2026 r. Po tej dacie nowa klasyfikacja będzie obowiązywała wszystkie podmioty bez wyjątku. Jest to czas na zapoznanie się z nowymi kodami PKD oraz ich zmianę. Natomiast wszystkie nowopowstałe firmy muszą od samego początku stosować PKD 2025.
Podmioty wykonujące działalność, które złożą wniosek o zmianę wpisu w CEIDG po 1 stycznia 2025 r., równocześnie ze stosowaniem klasyfikacji PKD 2025 mogą stosować klasyfikację PKD 2007, jednak nie dłużej niż do dnia dokonania zmiany w tej ewidencji, a podmioty wpisane do KRS, które złożą taki wniosek, będą musiały od tego momentu stosować klasyfikację PKD 2025.
Zmiana PKD dla jednoosobowych działalności gospodarczych wymaga jedynie zgłoszenia do CEIDG, a w przypadku spółek osobowych lub kapitałowych może wiązać się z koniecznością zmiany umowy spółki. W przypadku aktualizacji kodu dotyczącego głównego przedmiotu działalności, będzie to konieczność.
TCWP przy współpracy z
Aleksandrą Kupczyk-Zajączkowską
radcą prawnym
*1 Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1799).
*2 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. poz. 1936).